Mogelijk werken sommige onderdelen van onze website niet naar behoren. Voor een optimale beleving bekijkt u onze website het beste in Chrome of Firefox.
Vijftien jaar geleden begon de zoektocht in de pijnrevalidatie van senior GZ psycholoog Prof. Dr. K.M.G. (Karlein) Schreurs. Op 8 maart 2019 neemt zij afscheid als hoogleraar van de Universiteit Twente en als senior GZ-psycholoog van Roessingh, Centrum voor Revalidatie. Op deze dag vinden het symposium ACTieve pijnrevalidatie en haar afscheidsrede plaats bij de Universiteit Twente.
Pijnrevalidatie is de zorg op het kruispunt van de somatische en de geestelijke gezondheidszorg. Als pijn chronisch is geworden, helpt pijnbestrijding niet meer afdoende. De manier waarop iemand met pijn omgaat, houdt vaak de klachten in stand en draagt bij aan meer lijden. Iemand zit gevangen in een vicieuze cirkel van vechten tegen de pijn en beperkingen. De beperkingen nemen toe en de zaken die het leven de moeite waard maken, verdwijnen uit het zicht. In Acceptance & Commitment Therapy (ACT) gaat het om de waardevolle zaken in iemands leven met aanvaarding van onvermijdelijke pijn- en vermoeidheidsklachten, waarmee deze vicieuze cirkel kan worden doorbroken. Gedragstherapeutische, cognitief-gedragsmatige interventies en ACT bij chronische pijn zijn de laatste decennia steeds beter beschreven en onderzocht.
Het symposium en de afscheidsrede van Karlein Schreurs geven inzicht in in deze ontwikkelingen.
Pijnrevalidatie is een dynamisch veld. De laatste decennia is kennis over chronische pijn enorm toegenomen. We begrijpen steeds meer van de neurofysiologische en neuropsychologische achtergronden. Inzichten in onderhoudende psychologische factoren als aandacht, cognities, emoties en gedrag hebben geleid tot effectieve behandelmethoden. Professionals hebben samen met patiëntenverenigingen een zorgstandaard voor chronische pijn ontwikkeld waarin wordt beschreven hoe de zorg voor chronische pijnpatiënten idealiter moet worden ingevuld. Tegelijkertijd bieden technologie en ontwikkelingen in de psychologie nieuwe mogelijkheden. Met technologische innovaties kunnen zowel behandelingen worden geïntensiveerd als zelfmanagement van patiënten worden ondersteund.
De omschrijving van gezondheid als ‘het vermogen aan te passen aan veranderende omstandigheden’ biedt naast het streven naar klachtenreductie ruimte voor het bevorderen van veerkracht. Ontwikkelingen in de psychologie zoals Acceptance & Commitment Therapy (ACT) en positieve psychologie geven hiervoor handvatten. Het symposium is gericht op alle professionals betrokken bij behandeling en revalidatie van mensen met chronische pijn.
Naast het onderzoek en nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van chronische pijn zal Karlein Schreurs in haar afscheidsrede ingaan op het belang van ACT in onderwijs en training van behandelaars. Interventies gericht op een waardevol leven horen in de gereedschapskist van iedere psycholoog. De noodzaak onvermijdelijk leed te aanvaarden, komt vroeg of laat op ieders pad.
Binnenkort verschijnt het Handboek Pijnrevalidatie waarin al deze inzichten bij elkaar zijn gebracht. Dit handboek is voor de eerste-, tweede- en derdelijns gezondheidszorg en staat onder redactie van prof. dr. J.A. Verbunt, drs. J.L. Swaan, Dr. H.R. Schiphorst Preuper en prof. dr. K.M.G. Schreurs.
Karlein Schreurs stond in 2004 aan de wieg van het pijnprogramma A(acceptance) C(commitment) T(therapie) in Nederland. De Pijnrevalidatie van Roessingh heeft in dat jaar van het Ministerie van VWS erkenning gekregen als Innovatiecentrum Pijnrevalidatie, samen met de revalidatiecentra Adelante, Rijndam en UMCG/Beatrixoord. De doelen waren: innovaties in Pijnrevalidatie realiseren en kennis over Pijnrevalidatie verspreiden.
Na zelf ervaring te hebben opgedaan heeft Karlein Schreurs samen met Peter Heuts een cursus voor revalidatieteams ontwikkeld. Sinds 2008 hebben zij deze training aan 800 behandelaren gegeven. Inmiddels is ACT geïmplementeerd in de meeste revalidatiecentra voor chronische pijn, in ziekenhuizen en in ZBC’s die chronische pijnbehandelingen aanbieden, zoals RoessinghMedinello.
In 2010 heeft Roessingh Research and Development (RRD) samen met de Universiteit Twente (UT) subsidie gekregen om ACT te implementeren in tien revalidatie-instellingen of ziekenhuizen voor chronische pijnbehandelingen en dit met onderzoek te ondersteunen. Het onderzoek naar innovaties richtte zich op telemedicine/e-health. Karlein Schreurs was hiervan aanvrager en de projectleider. Dit project is in 2012 afgerond.
Vanaf 2011 is er een assistent in opleiding aangesteld bij RRD en UT op het gebied van onderzoek naar ACT bij chronische pijn. Karlein Schreurs was eerste promotor. Naast het implementatie-onderzoek, is er een online behandeling geschreven ‘Leven met pijn online’. Daarvan is de effectiviteit op het fysiek en mentaal functioneren in een gerandomiseerde klinische studie aangetoond.
Roessingh was één van vier voorlopers in het pijnprogramma ACT. De uitkomsten van de behandelingen zijn in Roessingh na invoering van ACT verbeterd. Na behandeling ervaren patiënten minder pijn en is de invloed van pijn op het dagelijks leven afgenomen. Daarnaast zijn het psychisch functioneren en de mate waarin men stress kan hanteren verbeterd.